کشاورزی هوشمند چیست و چطور به بهبود عملکرد و کیفیت محصولات کمک می کند؟

هوشمندسازی کشاورزی با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به کشاورزان کمک می‌کند تا با دقت بیشتری به کشت، آبیاری، کنترل بیماری‌ها و آفات، مدیریت منابع و بهره‌وری بپردازند. با بهره‌گیری از سامانه‌های هوشمند آبیاری، دستگاه‌های اندازه‌گیری ورودی و خروجی گیاهان، سامانه‌های هوشمند مدیریت باروری خاک و سامانه‌های هوشمند پرورش دام و طیور، کشاورزان می‌توانند بهبود کیفیت محصولات، افزایش عملکرد، کاهش هزینه‌ها و بهبود مدیریت منابع را تجربه کنند. هوشمندسازی کشاورزی به عنوان یک حوزه بسیار مهم در صنعت کشاورزی، به دلیل توجه بیشتر به تولید پایدار و بهبود عملکرد کشاورزی، به جایگاه بسیار مهمی دست یافته است. در این مقاله به طور کامل در خصوص کشاورزی هوشمند توضیحاتی ارائه خواهیم داد.

مقدمه ای بر کشاورزی هوشمند (از روش های سنتی به مدرن)

اگرچه کشاورزی نبض هرجامعه ای است و قسمت مهمی از عنصر حیاتی بشر یعنی خوراک را تامین می کند، اما میزان سالانه ی تولیدات داخلی کشاورزی سیر نزولی دارد و رو به کاهش است. دلیل این بحران را شاید بتوان پرزحمت بودن در عین بازدهی کم کشاورزی سنتی دانست که جوانان را از انجام آن فراری داده است کشاورزی هوشمند میتواند به این امر کمک مهمی بکند.

ماشین آلاتی مثل کمباین و تراکتور توانسته اند به کشاورزی سنتی نفوذ کرده و کمی رنگ و روی مدرن به آن بدهند. با این وجود، برای گسترش کشاورزی و جذب جوانان به سمت این حرفه به ابزار بیشتری احتیاج است که در عین افزایش بازدهی، زحمت انجام آن را به حداقل برسانند؛ ابزاری که قابلیت اتصال به تکنولوژی روز و اینترنت را داشته باشد و بخش عمده ای از کارها را به طور خودکار پیش ببرد. این وسایل حتما برای جوانان جذاب خواهد بود و حجم زیادی از نیروی انسانی جوان را به سوی آن سوق می دهد.

خبر خوب اینست که اینترنت اشیا در حال تغییر دادن همه ی جنبه های زندگی است و کشاورزی هم از این جنبه ها مستثنی نیست. به کمک اینترنت اشیا و هوش مصنوعی، دستگاه ها و ابزار کشاورزی، اطلاعات مربوط به خاک، هوا و آب را از محیط جمع آوری کرده و به یکدیگر و نیز به کشاورز انتقال می دهند. سپس، اطلاعات را تجزیه و تحلیل کرده و بر اساس آن، عمل کوددهی، آبیاری و غیره را به طور خودکار و طبق تنظیمات کشاورز پیش می برند.

کشاورزی هوشمند چیست؟

کشاورزی هوشمند یک اصطلاح نسبتا نو در زمینه ی کشاورزی و کارهای توسعه روستایی است. کشاورزی هوشمند را می توان شاخه ای از فناوری های اطلاعات و ارتباطات (Information and Communication Technologies) در کشاورزی دانست. این تکنولوژی بر ارتقاء پیشرفت های کشاورزی و روستایی از طریق بهبود پروسه های جمع آوری و پردازش اطلاعات و ارتباطات تمرکز می کند. کشاورزی هوشمند به طور ویژه شامل تصویر سازی، طراحی، پیشبرد، بررسی و کاربرد راه های خلاقانه برای استفاده از تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات در حوزه روستایی، با تمرکز بر کشاورزی می شود.

تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات با استفاده از روش های خلاقانه برای رفع چالش های مرتبط با کشاورزی، پتانسیل حمایت از پیشرفت کشاورزی در کشورهای محروم را نیز دارد.

کشاورزی هوشمند یک پدیده جدید و رو به رشد است

بر اساس تعریف سازمان غذا و کشاورزی (FAO)، کشاورزی هوشمند یک زمینه ی نوظهور است که به خدمات کشاورزی، انتشار تکنولوژی و تحویل اطلاعات از طریق اینترنت و یا ابزار اینچنینی اشاره دارد. هدف کشاورزی هوشمند ایجاد رابطه بین ادوات کشاورزی و توانمند کردن آن ها در یادگیری اطلاعات محیطی است. به طور مثال، کشاورزی هوشمند می تواند اطلاعات و دانش کشاورزی مدرن مثل قیمت روز وسایل و بذر و خدمات گسترش کشاورزی را مستقیما به گوشی هوشمند کشاورز انتقال دهد.

در کشاورزی هوشمند چه استفاده هایی از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) می شود؟

احتمالا هنوز تصویر واضحی از کشاورزی هوشمند در ذهن شما شکل نگرفته است. در ادامه با تکنولوژی ها و سیستم هایی که کشاورزی هوشمند را از کشاورزی مدرن متفاوت می کنند، بیشتر اشنا می شوید.

تکنولوژی های بی سیم

تکنولوژی های بی سیم کاربرد زیادی در کشاورزی هوشمند دارند. بزرگترین کاربرد آن ها، دوربین های امنیتی بی سیم است که نصب بسیار راحتی دارند و نیازی به یک متخصص برای نصب و انجام سیم کشی های پیچیده نیست.

سیستم موقعیت یابی جهانی (GPS)

استفاده از جی پی اس در کشاورزی کار موقعیت یابی و نقشه کشی از موقعیت زمین کشاورزی را بسیار آسان می کند. قیمت گیرنده های GPS در طول سال های اخیر کاهش چشمگیری داشته است و همین امر، محبوبیت آن را برای استفاده های شهری دوچندان کرده. با استفاده از GPS، شهروندان معمولی می توانند نقشه های ساده اما بسیار دقیق و دیجیتالی را بدون نیاز به متخصص نقشه کشی تهیه کنند.

به طور مثال در کشور کنیا برای جلوگیری از ورود یک فیل به داخل زمین های کشاورزی و آسیب دیدن محصولات، تنها راه حل، وصل کردن یک دستگاه جی پی اس به فیل بود. پس از آن، اگر فیل به زمین نزدیک می شد، یک پیامک به صاحب زمین ارسال شده و او را مطلع می کرد. در این شرایط، فیل آزادانه در حیات وحش زندگی می کرد بی آنکه آسیبی به زمین کشاورزی برسد.

سیستم های اطلاعات جغرافیایی

سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GiS) به طور گسترده در کشاورزی هوشمند مورد استفاده قرار می گیرند. با کمک این سیستم ها، از زمین به صورت دیجیتال نقشه برداری می شود و اطلاعات ژئودزی مربوطه مثل توپوگرافی و حدفواصل در نقشه ها برای آنالیز راحت تر خاک، با سایر داده های آماری ترکیب می شوند. سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از اطلاعات سوابق و نمونه گیری به کشاورز مشورت می دهد که چه چیزی را در کجا بکارد.

وسایل و سیستم های خودکار

سیستم آبیاری و کوددهی هوشمند سیستمی است که طبق اطلاعات جمع آوری شده از محیط، کار آبیاری و کوددهی را به طور خودکار انجام می دهد. اطلاعات محیطی شامل نوع گیاه موجود در زمین، میزان نیاز آن به آب، شرایط آب و هوایی روز (بارانی، برفی، ابری، …)، اقلیم منطقه، کیفیت و میزان کود خاک و غیره است. سیستم آبیاری و کوددهی هوشمند این اطلاعات را به کمک سنسورها از محیط دریافت کرده و پس از آنالیز آن ها، زمین را به مقدار لازم آبیاری و کوددهی می نماید.

اپلیکیشن های کشاورزی گوشی هوشمند

استفاده از تکنولوژی های تلفن همراه به عنوان یک ابزار مداخله در کشاورزی به طور جهانی رو به افزایش است. همه گیر شدن استفاده از گوشی های هوشمند تاثیر مثبتی را از چند جنبه بر کاهش فقر پایدار و قابلیت دسترسی به عنوان چالش اصلی در بهره برداری از پتانسیل کامل در کشاورزی می گذارد. دسترسی به گوشی هوشمند حتی در مناطق روستایی باعث گسترش خدمات ICT ورای یک پیام متنی یا صوتی می شود. اپلیکیشن ها و برنامه های کشاورزی، باغبانی و دامپروری متعددی برای نصب در گوشی های هوشمند وجود دارد. به کمک این اپلیکیشن ها می توان زمین کشاورزی، باغ یا آغل را از خانه و کیلومترها دورتر مدیریت و اداره کرد.

چرا کشاورزان بهتر است رو به هوشمندسازی بیاورند؟

از کنار هوشمند سازی زمین های کشاورزی و سیستم های کشاورزی هوشمند نباید ساده گذشت. بودجه ای که برای زمین های زراعی هوشمند صرف می شود، با پیامدهای فوق العاده مثبت و محصولات باکیفیت جبران خواهد شد.

افزایش جذابیت در حوزه کشاورزی مدرن

گرایش جوانان به فضای اینترنت و گوشی هوشمند می تواند نشانه ای از جذابیت کشاورزی هوشمند برای آنان باشد. با به کارگیری این نوع کشاورزی، مهاجرت از روستا به شهر کاهش چشمگیری پیدا می کند و حتی جوانانی که برای انجام شغل های صنعتی به شهرهای بزرگ مهاجرت کرده اند، به روستای خود بازگشته و شغل اجدادی خود (کشاورزی) را ادامه می دهند. در این صورت، پراکندگی جمعیت معقول تر خواهد بود و فرصت های شغلی و اشتغال زایی در کشور افزایش خواهد یافت.

بی نیازی از واردات

جنبه ی مثبت دیگر این موضوع، استقلال نسبی جوامع است. کشورهایی که به کشاورزی هوشمند روی آورده اند، دیگر نیازی به واردات محصولات کشاورزی مثل گندم از کشورهای خارجی ندارند.

صرفه جویی در بیشتر جنبه های کشاورزی

صرفه جویی در مصرف انرژی هایی مثل آب یکی دیگر از مزیت های کشاورزی هوشمند است که اهمیت آن برای کشورهای کم آبی چون ایران مضاعف است. صرفه جویی در مصرف انرژی و همچنین جلوگیری از فساد محصولات کشاورزی باعث صرفه جویی در هزینه ها نیز می شوند. در واقع کشاورز نه تنها متحمل ضرر نمی شود، بلکه سود بیشتری به دست خواهد آورد.